دانشجویان رشته مهندسی نفت، بعد از اتمام تحصیل میتوانند به عنوان کارشناس در یکی از بخشهای زیر به کار بپردازند:
- شرکتهای تابعه شرکت ملی نفت ایران (در حوزه توسعه و مهندسی: شرکت نفت و گاز پارس، شرکت مهندسی و توسعه نفت(متن)، شرکت نفت خزر. در حوزهی تولید: شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، شرکت نفت فلات قاره ایران، شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، شرکت ملی حفاری ایران، شرکت نفت و گاز اروندان، شرکت پایانههای نفتی ایران. حوزه عملیاتی غیر صنعتی: شرکت منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، سازمان منطقه ویژه اقتصادی لاوان و غیره)
- پالایشگاه نفت و گاز
- صنایع پتروشیمی
- پخش فرآوردههای نفتی
- بورس انرژی
- شرکتهای خصوصی فعال در حوزه بالادستی و پاییندستی صنعت نفت و گاز
- داد و ستد در حوزه انرژی
- بازرگانی خارجی
لازم به ذکر است که گرایش انتخاب شده تأثیری بر شغل آینده شما در حوزه نفت و گاز ندارد. شما میتوانید با کمی تلاش و کسب تجربه در بخشهای مختلف فعالیت کنید. به عنوان مثال، یک مهندس نفت با گرایش مهندسی مخازن در صورت داشتن تجربه در بخش حفاری میتواند در سمتهای مختلف مرتبط نظیر حفار، سرپرست حفار، کمپانی من و غیره به ادامه فعالیت بپردازد و یا بالعکس یک مهندس حفار قادر است در بخشهای مرتبط با مهندسی مخزن شاغل شود.
برای استخدام مهندس نفت در شرکتهای خصوصی، دو موضوع بسیار حائز اهمیت است. تخصص در زمینه مورد نیاز آن شرکت و تسلط بر زبان انگلیسی به عنوان یک زبان بینالمللی. این شرکتها با توجه به نیاز خود اقدام به جذب نیرو کرده و در صورت کارآمدی نیرو، کار را با او ادامه میدهند. اما برای آشنایی بهتر شما با بازار کار این رشته در ادامه به نکات مهمی که توسط برخی از متخصصین و دانشجویان نفت بیان می شود می پردازیم.
اول اینکه رتبه و معدل شما به جذب شما در بازار کار ارتباط دارد. خیلی از شرکت های فعال در صنعت نفت و گاز، نیروی انسانی متخصص مورد نیاز خود را از بین فارغ التحصیلان ممتاز دانشگاه های برتر کشور انتخاب می کنند. همچنین تسلط بر زبان انگلیسی می تواند آینده شغلی مناسب تری را برای شما به عنوان مهندس نفت در این صنعت رقم بزند. زیرا به دلیل تخصصی بودن این صنعت و انحصار بخش هایی از آن در دست مهندسین اروپایی و امریکایی، حتی در صورتی که شما در ایران مشغول به کار باشید اما برای مطالعه منابع روز دنیا، گفتگو و برقراری ارتباط موثر با مهندسین خارجی مستقر در پروژه و احیانا رفتن به ماموریت های خارجی برای گذراندن آموزش های تکمیلی یا دوره های خاص، نیاز به تسلط بر این زبان بین المللی دارید.
در کنار موارد بالا، این نکته را نیز باید مد نظر قرار دهیم که نوع تخصص و انگیزه کاری شما در یافتن شغل از اهمیت بالایی برخوردار است.
ادامه تحصیل در رشته مهندسی نفت
رشته مهندسی نفت در ایران در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز دارای گرایشهایی است؛ در همین راستا گرایشهای مقطع کارشناسی ارشد شامل موارد زیر هستند:
گرایش اکتشاف
گرایش حفاری
گرایشی بهرهبرداری
گرایش مخازن هیدروکربوری
گرایش مدیریت مخازن هیدروکربوری
گرایش ساخت تجهیزات نفتی
لازم به ذکر است که گرایشهای مختلف در کارشناسی ارشد بسط یافته مباحث مطرح شده در گرایشهای مختلف مقطع کارشناسی به صورت پیشرفتهتر هستند. همچنین برخی از گرایشها مانند مدیریت مخازن هیدروکربوری و ساخت تجهیزات نفتی گرایشهای نوپایی هستند که در سالهای اخیر به رشته مهندسی نفت ورود کردهاند.
امکان ادامه تحصیل برای دانش آموختگان این رشته در خارج از کشور نیز وجود دارد.
در سطح دنیا و در قارههای مختلف نیز میتوان به دانشگاههای مطرحی چون دانشگاه آبردین اسکاتلند، دانشگاه آی اف پی فرانسه، دانشگاه دلفت هلند، دانشگاه استاونگر نروژ، دانشگاه هریوت وات بریتانیا، دانشگاه امپریال کالج لندن، دانشگاه علوم و فناوری نروژ، دانشگاه لیدز، دانشگاه کلگری کانادا، دانشگاه نفت چین و غیره اشاره کرد.
لازم به ذکر است که تحصیل در خارج از ایران باعث میشود فرد علاوه بر آموختن علوم جدید، با فناوریهای روز دنیا هم آشنا شود. البته برای رسیدن به این هدف، مسیری طولانی در مقابل مهندسان نفت قرار دارد که شامل مواردی همچون آزمونهای بینالمللی زبان، انتخاب دانشگاه، ترجمه مدارک تحصیلی، توصیهنامه استاد و نگارش مقالات علمی میشود.